Yaşayan Türkçe

Virgülün Kullanıldığı Yerler


Oluşturulma Tarihi: 02.07.2020



  • Cümlede birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük gruplarının arasına konur:

 

Yumurta, et ve süt gibi gıdalar, yüksek oranda protein içermektedir.

Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan sonra bu sı­cak, aydınlık ve sevimli odanın havasında erir gibi oldum. (Halide Edip Adıvar)

Köyde kim çaresiz kalırsa, kimin işi bozulursa İstanbul yolunu tutar. (Ömer Seyfettin)

 

  • Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:

 

Umduk, bekledik, düşündük. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

 

  • Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur:

 

Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

 

  • Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur:

 

Şimdi, efendiler, müsaade buyurursanız, size bir sual sorayım. (Atatürk)

 

  • Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına ko­nur:

 

Akşam, yine akşam, yine akşam,

Göllerde bu dem bir kamış olsam! (Ahmet Haşim)

 

  • Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur:

 

Ankara’ya ne zaman dönerim bilmem, dedi.

 

  • Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin bitimine konur:

 

– Bu gece nerede kalacaksınız, diye sordu.

 

  • Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur:

 

Odaya palas pandıras girdi. Refik Bey’e,

– Ne yüzle hâlâ buradasınız, diye sordu.

 

  • Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul, teşvik vb. bil­diren hayır, yok, evet, peki gibi kelimelerden sonra konur:

 

Peki, sizden haber bekliyorum.

Hayır, onunla bizzat görüşmek istiyorum.

 

  • Bir sözcüğün, kendisinden sonra gelen sözcük veya sözcük grup­larıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır:

 

Bu, tek gözlü, genç fakat ihtiyar görünen bir adamcağızdır. (Halit Ziya Uşaklıgil)

Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi. (Reşat Nuri Güntekin)

 

  • Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur:

 

Efendiler,

Değerli Arkadaşım,

 

  • Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır:

 

12,4 (on iki tam, onda dört), 0,60 (sıfır tam, yüzde altmış) vb.

 

  • Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra konur:

 

Hemen eve dönüp, olanları teker teker anlatarak yardım istemeyi düşündü.

 

Uyarı: Metin içinde zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konmaz:

Şehirden ayrılmadan namını duyduğu kebapçıya uğramayı düşündü.

Onun ortalıkta dolaştığını gördükçe öfkesi daha bir kabarıyordu.

 

  • Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o zamirlerinden sonra konur:

 

O, çoktan dönüşü olmayan bir yola girmişti.

Bu, onun karakterini ortaya koyan bir davranıştı.

 

  • Kitap, dergi vb.nin künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur:

 

Sabahattin Ali, Kürk Mantolu Madonna, YKY Yayınları, İstanbul, 2008.

 

Uyarı: Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur:

ALİ, Sabahattin, Kürk Mantolu Madonna, YKY Yayınları, İstanbul, 2008.

 

Uyarı: Metin içinde ve, veya, yahut, ya ... ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz:

Anamın mutfağından, soğan ve sarımsak kokusu hiç eksik olmaz.

 

Uyarı: Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz:

Hem sever hem kızar.

 

Uyarı: Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz:

İmlamız lisanımız düzelince, lisanımız da kafamız düzelince düzele­cek çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı)

 

Uyarı: Metin içinde -ınca / -ince anlamıyla zarf-fiil görevinde kulla­nılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz:

Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal)

Öyle zekiler vardır, konuştular mı ağızlarından bal akıyor sanırsın. (Attila İlhan)

 

Uyarı: Şart ekinden sonra virgül konmaz:

Aniden çıkıp gelse ne derdi?